‘Niet langer dromen van de watertransitie’ – Interview in het FD

,,Te mooi om waar te zijn? Ja dat horen we wel vaker”, lacht Mark Boeren, CEO van Pathema, het bedrijf dat een installatie heeft ontwikkeld waarmee koeltorens chemievrij en zonder drinkwater gekoeld kunnen worden. ,,Maar maak je geen zorgen, het is echt waar.”

,,Pathema is van oudsher niet actief in koelwater, maar in het ijswater”, vertelt Boeren over de geschiedenis van het bedrijf. ,,We hebben een vortexbehandeling geïmporteerd uit Zweden vooral bedoeld om ijsbanen beter, energiezuiniger en goedkoper in te vriezen. Dit gebeurde chemievrij, maar buiten dat het goedkoper was en de ijskwaliteit beter werd, zagen de ijsmeesters van de schaatsbanen ook nog eens dat hun koeltorens schoner waren dan voorgaande jaren. Daar waren wij niet mee bekend, maar we hebben vervolgens een onderzoek gestart met de TU Eindhoven en zijn helemaal in die wereld gedoken. Een toevallige ontdekking dus!”

Niet veel later (2010) bouwt Pathema de eerste module om koeltorens chemievrij te koelen. Dit puur uit het idee om alles schoner en duurzamer in te kunnen richten. ,,Koeltorens zijn nodig in de industrie. Voor de productie van ontzettend veel producten die je dagelijks consumeert, is een koeltoren nodig. Maar ook als je je e-mail checkt komt er een koeltoren aan te pas. Normaal gesproken worden er  chemicaliën aan het koelwater toegevoegd om kalkaanslag, corrosie en microbiologische groei te voorkomen. Deze traditionele technologie werkt prima, maar het is verre van de meest duurzame oplossing. De gebruikte chemicaliën komen uiteindelijk in het oppervlaktewater terecht met alle gevolgen van dien. Dit kan en moet anders.”

Inmiddels is ook Emma Lamberts, verantwoordelijk voor de communicatie bij Pathema, bij het gesprek aangesloten en zij licht toe: ,,Het is in de toekomst niet langer vanzelfsprekend dat er voldoende drinkwater beschikbaar is als we er op dezelfde manier mee omgaan zoals vandaag. Sterker nog, op dit moment hebben meerdere drinkwaterbedrijven grote problemen met het garanderen van genoeg drinkwater voor de Nederlandse bevolking. Als de industrie overstapt op circulair koelen en hier een andere waterbron voor gebruikt dan drinkwater (bijvoorbeeld afvalwater), is het drinkwaterprobleem in Nederland ver opgelost. Met de techniek van Pathema kan koelwater eenvoudig circulair en ook chemievrij worden ingezet. Dat maakt écht impact.”

Boeren: ,,En dan komt er vervolgens veel weerstand vanuit de markt, want er zit een heel grote chemische lobby achter. Die macht hebben wij totaal onderschat. Wij zijn gewoon die dromer in de klas die ziet dat iets schoner en duurzamer kan en zijn daarmee aan de slag gegaan. Gelukkig gaat het ons inmiddels heel erg goed af en is onze techniek door Rijkswaterstaat tot ‘BBT’ benoemd: Best Beschikbare Techniek van dit moment.”

Om afvalwaterhergebruik te bewerkstelligen, zal er iets moeten gebeuren in de wetgeving en daar zijn ze vanuit de overheid nu druk mee bezig. Ondertussen blijft Pathema werken aan het in de markt zetten van het product dat een andere manier van werken kent. Lamberts: ,,Vaak is investeren aan de achterkant – koelen is namelijk geen primair proces – geen prioriteit voor bedrijven. Wat wij daarom willen benadrukken, is dat de eenmalige investering in deze installatie zichzelf binnen twee tot vijf jaar terugverdient terwijl de installatie een levensduur heeft van 20+ jaar. Het enige wat het dus vraagt, is focus en innovatie. Daarbij zal ook de overheid in moeten zetten op de watertransitie en er meer aandacht in de media voor moeten komen. Want als we ons drinkwaterprobleem willen aanpakken en ons oppervlaktewater – wat tot één van de slechtste van Europa behoort – willen verbeteren, is het gebruik van deze Vortex technologie een minimale stap die we moeten zetten.”